ประจำเดือน หรือที่เรียกกันว่า “เมนส์” (menstruation) เป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นในร่างกายของผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ โดยเกิดขึ้นเมื่อไม่มีการปฏิสนธิของไข่ในรอบประจำเดือนนั้น ๆ ส่งผลให้เยื่อบุโพรงมดลูกที่เตรียมพร้อมสำหรับการฝังตัวของไข่ถูกสลายและขับออกมาทางช่องคลอดในรูปแบบของเลือดและเนื้อเยื่อ
กระบวนการนี้เกิดขึ้นเป็นรอบๆ ซึ่งเรียกว่ารอบประจำเดือน (menstrual cycle) รอบหนึ่งใช้เวลาประมาณ 28 วัน แต่ในบางคนอาจสั้นกว่าหรือยาวกว่านั้น โดยทั่วไปจะแบ่งออกเป็นสี่ช่วงหลัก:
- ช่วงฟอลลิคูลาร์ (Follicular Phase): เริ่มจากวันแรกของการมีประจำเดือน ฮอร์โมนฟอลลิเคิลสติมูเลติง (FSH) จะกระตุ้นการเจริญเติบโตของฟอลลิเคิลในรังไข่
- ช่วงตกไข่ (Ovulation): เกิดขึ้นประมาณกลางรอบ ฮอร์โมนลูทีไนซิง (LH) จะกระตุ้นให้ฟอลลิเคิลที่เจริญเติบโตเต็มที่ปล่อยไข่ออกมา
- ช่วงลูเทียล (Luteal Phase): ฟอลลิเคิลที่ปล่อยไข่จะกลายเป็นคอร์ปัสลูเทียมและผลิตฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพื่อเตรียมเยื่อบุโพรงมดลูกสำหรับการฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิ
- ช่วงมีประจำเดือน (Menstruation): หากไม่มีการปฏิสนธิ คอร์ปัสลูเทียมจะเสื่อมสลาย ทำให้ระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนลดลง ส่งผลให้เยื่อบุโพรงมดลูกสลายและขับออกมาเป็นประจำเดือน
ประจำเดือนถือเป็นสัญญาณทางธรรมชาติที่บ่งบอกถึงการทำงานของระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิงอย่างปกติ การมีประจำเดือนสามารถมีอาการข้างเคียงต่าง ๆ เช่น ปวดท้อง ปวดหัว อารมณ์แปรปรวน เป็นต้น ซึ่งเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย
การจัดการกับประจำเดือนอาจเป็นเรื่องใหม่สำหรับบางคน แต่มีหลายวิธีที่สามารถทำให้คุณรู้สึกสบายและมั่นใจขึ้นได้ นี่คือเคล็ดลับบางประการ:
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม
– ผ้าอนามัย: มีหลากหลายขนาดและความหนา เลือกใช้ตามปริมาณประจำเดือนและความสะดวกสบาย
– ผ้าอนามัยแบบสอด: เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความสะดวกในการเคลื่อนไหว เช่น การเล่นกีฬา
– ถ้วยประจำเดือน: เป็นทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและใช้งานได้นานกว่า แต่ต้องมีการฝึกใช้อยู่บ้าง
- รักษาความสะอาด
– เปลี่ยนผ้าอนามัยหรือถ้วยประจำเดือนทุก 4-6 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้นหากประจำเดือนมามาก
– ล้างมือก่อนและหลังการเปลี่ยนผ้าอนามัยหรือถ้วยประจำเดือน
– ล้างบริเวณอวัยวะเพศด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อนที่ไม่มีน้ำหอม
- บรรเทาอาการปวดประจำเดือน
– การประคบร้อน: ใช้แผ่นประคบร้อนหรือขวดน้ำร้อนวางที่ท้องน้อย
– การออกกำลังกายเบา ๆ: เช่น โยคะหรือการเดินช่วยลดการเกร็งของกล้ามเนื้อ
– ยาแก้ปวด: ใช้ยาเช่น พาราเซตามอล หรือไอบูโพรเฟน ตามคำแนะนำของแพทย์
- รับประทานอาหารที่เหมาะสม
– เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ โปรตีน และธัญพืช
– หลีกเลี่ยงอาหารเค็มหรือหวานมากเกินไป เพราะอาจทำให้ร่างกายบวมน้ำและอาการปวดประจำเดือนแย่ลง
- ดูแลสุขภาพจิต
– หากรู้สึกเครียดหรือหงุดหงิด ลองหากิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย เช่น การฟังเพลง การอ่านหนังสือ หรือการนั่งสมาธิ
– พูดคุยกับเพื่อนหรือครอบครัวเพื่อรับการสนับสนุน
- การดูแลตัวเองเพิ่มเติม
– พักผ่อนให้เพียงพอ
– ดื่มน้ำมากๆ เพื่อรักษาความชุ่มชื้นของร่างกาย
- ควรไปพบแพทย์เมื่อ:
– ประจำเดือนมามากผิดปกติหรือมีลิ่มเลือดขนาดใหญ่
– มีอาการปวดมากจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้
– มีอาการที่แปลกประหลาด เช่น กลิ่นไม่พึงประสงค์จากอวัยวะเพศหรือมีการเปลี่ยนแปลงของรอบเดือนอย่างรุนแรง
การเตรียมตัวและการดูแลตัวเองในช่วงประจำเดือนจะช่วยให้คุณรู้สึกสบายและมั่นใจมากขึ้น หวังว่าเคล็ดลับเหล่านี้จะเป็นประโยชน์สำหรับคุณ!
ได้รับการสนับสนุนโดย เครื่องช่วยฟัง มีไว้ทำอะไร